Cuối năm 2020, tờ Time đã công bố danh
sách "100 tác phẩm văn học kỳ ảo hay nhất mọi thời đại". Trong đó, độc
giả sẽ nhận ra nhiều cuốn sách quen thuộc.
Thể loại văn học kỳ ảo (Fantasy) được hiểu là những tác phẩm có
cốt truyện dựa trên các yếu tố giả tưởng như năng lực siêu nhiên, ma
thuật và những điều không có cơ sở khoa học.
Trong thế giới của
những cuốn sách thuộc thể loại này, mọi định luật, quy tắc, sự logic đều
dựa trên sức sáng tạo của tác giả chứ không thể đánh đồng với đời thực.
Để hoàn thiện được danh sách "100 tác phẩm văn học kỳ ảo hay nhất mọi thời đại", tạp chí Time
đã làm việc cũng nhóm tác giả hàng đầu của thể loại này gồm Tomi
Adeyemi, Cassandra Clare, Diana Gabaldon, Neil Gaiman, Marlon James,
N.K. Jemisin, George R.R. Martin and Sabaa Tahir.
Họ cùng nhau
chọn ra 100 tác phẩm hay nhất dựa trên các yếu tố đánh giá bao gồm tính
độc đáo, tham vọng, tính nghệ thuật, sự đón nhận của giới phê bình, sự
phổ biến cũng như ảnh hưởng đến thể loại giả tưởng và văn học. Cuối
cùng, các tác phẩm này được sắp xếp theo năm xuất bản từ thế kỷ thứ 9
tới nay.
Nghìn lẻ một đêm
Tác phẩm là tuyển tập những truyện cổ
dân gian độc đáo trong văn học Ả Rập. Không thể biết được tác giả (hoặc
nhóm tác giả) của bộ truyện này là ai bởi Nghìn lẻ một đêm được góp nhặt, tích lũy trong một thời gian dài.
Trong
vô số các phiên bản khác nhau được chi chép lại, tác phẩm tiếng Ả Rập
năm 1984 của Mushin Mahdi và bản dịch tiếng Anh năm 1990 tương ứng của
Husain Haddawy được coi là một trong những ấn bản nổi tiếng nhất.
Kho tàng truyện cổ tích trong Nghìn lẻ một đêm vô cùng phong phú. Trong thế giới đó, óc sáng tạo và khả năng tưởng tượng của con người được phát huy đến cực hạn.
Hàng
đêm, nàng Sheherazade liên tục kể cho vị vua hung bạo nghe các câu
chuyện mang đậm tính huyền bí, kỳ ảo. Trong đó, tình yêu cùng chiến
tranh song hành với nhau, những phép thuật biến ảo hay các sinh vật chỉ
có trong tưởng tượng được tận dụng tối đa để tạo nên một thế giới kỳ vĩ,
khoáng đạt.
Có thể nói, Nghìn lẻ một đêm không chỉ thể
hiện sự sáng tạo mà nó còn là nơi con người gửi gắm tâm tư, hy vọng về
một thế giới mới với những điều tốt đẹp, tử tế.
|
Le Morte d'Arthur của Sir Thomas Malory là tác phẩm có giá trị sử thi to lớn về hình tượng của vua Arthur. Ảnh: Himmapaan.
|
Le Morte d’Arthur
Le Morte d’Arthur (tạm dịch: Cái chết của vua Arthur)
là tác phẩm văn xuôi nước Anh thế kỷ 15, được Sir Thomas Malory viết
lại về những câu chuyện về vua Arthur huyền thoại. Cuốn sách được xuất
bản lần đầu năm 1485, tập hợp các câu chuyện, thần thoại và văn hóa dân
gian xung quanh chiến tích của vua Arthur, người được cho là đã bảo vệ
nước Anh khỏi quân xâm lược Saxon vào thế kỷ 5 hoặc 6 sau công nguyên.
Có thể nói, Le Morte d’Arthur
là một trong số ít tác phẩm có khả năng trường tồn với thời gian. Ra
đời từ thế kỷ 15, tới nay, nó vẫn truyền cảm hứng cho vô số độc giả.
Ngoài
giá trị sử thi to lớn, cuốn sách còn đan xen các yêu tố giữa thực và
ảo, đời thường và ma thuật, từ đó lý giải phần nào sự tồn tại của loài
người.
|
Alice ở xứ sở thần tiên đã gây ra nhiều tranh luận về lớp ý nghĩa ẩn sâu đằng sau cốt truyện. Ảnh: Mental Floss.
|
Alice ở xứ sở thần tiên
Kể từ khi được ra mắt vào năm 1865, Alice ở xứ sở thần tiên (Alice’s Adventures in Wonderland)
của tác giả Lewis Caroll dần dần trở thành một trong những tác phẩm văn
học kỳ ảo hay nhất thế giới. Tới nay, nhiều học giả cố gắng nghiên cứu
lớp nghĩa thực sự đằng sau câu chuyện.
Cuốn sách đưa người đọc tới
một thế giới hoàn toàn mới mẻ, xa lạ với sự có mặt của thỏ trắng trong
bộ tuxedo lịch lãm, một chú mèo nhăn nhở, một con sâu bợm nhậu và cả một
đội quân lá bài kỳ quái.
Không chỉ đặc biệt ở hệ thống nhân vật, Alice ở xứ sở thần tiên
thu hút biết bao thế hệ trẻ em, bởi chính cách mà thế giới giả tưởng ấy
vận hành. Những gì mà Alice cho là xấu xa, không tốt thì ở thế giới này
lại là chuyện bình thường.
Thế giới mà Lewis Caroll vẽ ra đẹp
đến nỗi nhiều ý kiến cho rằng đây không chỉ là tác phẩm văn học dành cho
thiếu nhi mà ở tầng nghĩa sâu xa hơn, nó đại diện cho những ham muốn
của con người và cách mà họ đối mặt thực tại.
|
Cả ba tập của bộ truyện Chúa tể những chiếc nhẫn đều góp mặt trong danh sách "100 tác phẩm văn học kỳ ảo hay nhất mọi thời đại" Ảnh: Fandom.
|
Chúa tể những chiếc nhẫn
Chúa
tể những chiếc nhẫn là tác phẩm hiếm hoi mà cả ba tập của bộ truyện đều
góp mặt trong danh sách "100 tác phẩm văn học kỳ ảo hay nhất mọi thời
đại", gồm: Hiệp hội nhẫn thần, Hai tòa tháp, Sự trở về của vị vua.
Với Chúa tể những chiếc nhẫn,
cố tác giả J.R.R. Tolkien đã sáng tạo nên cả một thế giới khổng lồ với
chiều dài lịch sử đồ sộ không kém gì ngoài đời thật. Không những thế, bộ
truyện còn thể hiện sự liên kết đáng kinh ngạc dù cho nó có khối lượng
thông tin khổng lồ.
Trong thế giới kỳ ảo của J.R.R Tolkien, con
người không phải chủng tộc mạnh mẽ nhất cũng không phải giống loài thông
minh duy nhất tại Trung Địa (Middle Earth).
Ở đó, cố tác giả còn
xây dựng tộc tiên, yêu tinh, người lùn hay thậm chí cả những con rồng
chí cao vô thượng. Mỗi loài đều có cá tính và cách hành xử đặc trưng.
|
Bộ tiểu thuyết được chuyển thể thành phim và cũng đã gặt hái được vô số thành công. Ảnh: LLink.
|
Harry Potter
Ở thể loại văn học kỳ ảo này, không thể không nhắc tới tác phẩm Harry Potter của nhà văn J.K. Rowling. Trong danh sách này, Harry Potter đóng góp tập ba Tên tù nhân ngục Azkaban và tập sáu Hoàng tử lai.
Về tổng thể, Harry Potter là
câu chuyện cuộc đời của cậu bé phù thủy mồ côi. Số phận của Harry gắn
liền vết sẹo hình tia chớp trên trán và mối thù không đội trời chung với
chúa tể hắc ám Voldemort.
Cũng giống như Chúa tể những chiếc nhẫn, Harry Potter đưa
người đọc đi vào một thế giới pháp thuật khổng lồ. Song song với thế
giới của người thường, tác giả khéo léo lồng ghép các yếu tố hư cấu vào
trong cốt truyện. Điều này giúp người đọc tiếp nhận thế giới pháp thuật
đầy kỳ ảo một cách dễ dàng, gần gũi.
Đáng nói, với Harry Potter,
tác giả đã mang đến cho độc giả một góc nhìn đầy chiêm nghiệm dù không
mới. Trong truyện, Harry và Voldermort có rất nhiều điểm chung, họ giống
nhau ở xuất thân và cả trong một số cách tư duy nhất định.
Thế
nhưng, suy nghĩ khác nhau sẽ tạo nên những con người khác nhau. Cũng
giống như trong cuộc sống, mỗi người đều có quyền và trách nhiệm lựa
chọn cuộc sống cho bản thân; hoàn cảnh sống chỉ là chất xúc tác chứ
không phải điều then chốt quyết định con người của mỗi chúng ta trong
tương lai.